Liệu pháp hóa trị được thực hiện như thế nào?

Liệu pháp hóa trị được bác sĩ chỉ định giúp bệnh nhân điều trị giảm bớt các tế bào ung thư, nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ. Vậy hóa trị ung thư là gì? Hóa trị ung thư được thực hiện như thế nào?

Hóa trị là một trong những liệu pháp điều trị ung thư được áp dụng trong y khoa hiện nay. Liệu pháp này có tác dụng tiêu diệt và ngăn chặn tế bào ung thư phát triển, tuy nhiên hóa trị cũng gây ra nhiều tác dụng phụ cho bệnh nhân.

Hóa trị là gì?

Hóa trị là liệu pháp được bác sĩ chỉ định điều trị cho bệnh nhân ung thư giai đoạn tiến triển. Hóa trị là một phương pháp sử dụng các loại thuốc (hóa chất) đưa vào cơ thể để giúp tiêu diệt các tế bào ung thư, nhằm ngăn chặn chúng phát triển và phân chia. Do đặc tính của các tế bào ung thư phát triển và phân chia nhanh hơn các tế bào bình thường, cho nên hóa trị có tác động đến tế bào ung thư nhiều hơn tế bào thường. Tuy nhiên, thuốc hóa trị vẫn gây tác dụng phụ lên các tế bào khỏe mạnh xung quanh.

Hóa trị liệu pháp hóa chất độc tế bào: Là loại hóa trị truyền thống, sử dụng thuốc gây độc lên tế bào ung thư.

Hóa trị liệu pháp nhắm đích: Liệu pháp này nhằm thay đổi lượng hormone tự nhiên trong cơ thể. Chúng giúp kiểm soát hoạt động của tế bào và các cơ quan. Ví dụ, ung thư vú và ung thư tiền liệt tuyến.

Hóa trị liệu pháp nhắm đích: Liệu pháp nhắm đích sử dụng các loại thuốc nhắm đích mới ra đơi hiện nay. Liệu pháp này tiêu diệt tế bào ung thư bằng cách ức chế gen hoặc protein có trong tế bào ung thư. Ưu điểm của nó là thường có ít tác dụng phụ và ít ảnh hưởng tới các tế bào khỏe mạnh xung quanh.

Hóa trị liệu pháp miễn dịch: Sử dụng các thuốc tác động vào hệ thống miễn dịch nhằm thông qua hệ miễn dịch tấn công tế bào ung thư.

Hóa trị liệu pháp điều trị ung thư như thế nào?

Hóa trị tân bổ trợ: Sử dụng trước phẫu thuật hay xạ trị nhằm giảm kích thước khối u.

Hóa trị bổ trợ: Sử dụng sau phẫu thuật hay xạ trị nhằm diệt các tế bào ung thư còn sót lại, đề phòng khối u tái phát.

Điều trị đơn thuần với các thuốc hóa trị cho bệnh nhân ung thư máu hoặc hệ thống bạch huyết, như bệnh bạch cầu và lymphoma.

Điều trị các bệnh ung thư tái phát sau khi đã điều trị phẫu thuật, xạ trị hay hóa trị trước đó.

Sử dụng để điều trị các trường hợp ung thư đã lan tràn khắp cơ thể, được gọi là bệnh di căn, ung thư giai đoạn cuối.

Mục tiêu của từng lần chỉ định thực hiện hóa trị trong điều trị ung thư phụ thuộc vào loại ung thư và giai đoạn bệnh:

• Hóa trị triệt căn: Tiêu diệt hết tế bào ung thư, ngăn chặn tế bào ung thư quay trở lại.
• Kìm hãm và làm chậm sự phát triển của ung thư.
• Hóa trị giảm nhẹ: Kiểm soát các triệu chứng do ung thư gây ra.

Kế hoạch hóa trị

Hóa trị là liệu pháp dẫn thuốc vào tác dụng lên tế bào ung thư. Loại thuốc, liều lượng thuốc và liệu trình điều trị phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố:

• Loại ung thư, giai đoạn ung thư.
• Kích thước khối u, vị trí u, di căn (nếu có).
• Tuổi và thể trạng sức khỏe bệnh nhân.
• Tiền sử bệnh của bệnh nhân ung thư.
• Tiền căn điều trị ung thư trước đây.

Hóa trị thường được chỉ định trong một khoảng thời gian nhất định, thường vài tháng đến 1 năm hoặc có thể hơn (tùy vào bệnh, mức độ đáp ứng, mức chịu đựng của cơ thể). Thời gian hóa trị có thể bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của thuốc. Bệnh nhân cần có thời gian để được chăm sóc nghỉ ngơi và hồi phục sau mỗi đợt thực hiện hóa trị. Giúp cho những tế bào khỏe mạnh bị ảnh hưởng sau hóa trị có thời gian hồi phục chuẩn bị cho đợt điều trị kế tiếp.

Thông thường, nếu bệnh nhân thực hiện hóa trị vào ngày thứ nhất, sau đó nghỉ ngơi 3 tuần phục hồi. Chu kỳ mỗi 3 tuần được gọi là 1 chu kỳ điều trị. Một liệu trình gồm nhiều chu kì, liệu trình hóa trị bệnh nhân ung thư thông thường mất ít nhất 3 tháng hoặc hơn.

Hóa trị liệu pháp được thực hiện như thế nào?

Hóa trị thuốc dùng truyền tĩnh mạch: Thuốc được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch trong một vài phút tới một vài giờ. Một số thuốc hóa trị truyền tĩnh mạch được chỉ định hóa trị truyền liên tục được sử dụng trong vài ngày tới vài tuần. Bệnh nhân có thể sử dụng một cái bơm nhỏ (small pump) mang theo bên người.

Hóa trị thuốc dùng đường uống: Thuốc dùng ở dạng viên, dạng con nhộng hoặc dạng lỏng. Hóa trị đường uống giúp bệnh nhân có thể tự điều trị tại nhà hàng ngày, hoặc ít hơn, tùy theo chỉ định của bác sĩ. Ví dụ, có thuốc được dùng hàng ngày trong 4 tuần và nghỉ ngơi 2 tuần.

Hóa trị thuốc dùng đường tiêm: Dẫn truyền thuốc bằng cách tiêm vào cơ hoặc da. Có thể sử dụng các vị trí ở tay, chân, mông hoặc bụng.

Hóa trị thuốc dùng đường động mạch: Động mạch là mạch máu đưa máu từ tim tới các bộ phận khác trong cơ thể, liệu pháp này cho phép thuốc hấp thu nhanh và tuần hoàn đi khắp cơ thể.

Thỉnh thoảng, chỉ định tiêm vào động mạch trực tiếp vùng có khối u. Cách làm này được gọi là hóa trị nội động mạch.

Hóa trị thuốc dùng trong phúc mạc hay màng bụng: Đối với một số ung thư, hóa chất dẫn truyền bơm trực tiếp vào khoang/ổ bụng dùng trong ung thư buồng trứng là loại ung thư thường lan tràn vào khoang phúc mạc. Phúc mạc hay màng bụng bao trùm bề mặt bên trong của khoang/ổ bụng và bao quanh ruột, gan và dạ dày.

Hóa trị thuốc dùng tại chỗ: Liệu pháp này sử dụng thuốc dạng kem bôi lên da, dễ dàng điều trị tại nhà.